چرا عسل برای کودکان زیر دو سال و نوزادان ممنوع است؟

مقدمه

عسل طبیعی یکی از مفیدترین مواد غذایی است که به دلیل خواص بی‌نظیرش از دیرباز در رژیم غذایی انسان جایگاه ویژه‌ای داشته است. اما وقتی صحبت از تغذیه نوزادان و کودکان زیر دو سال می‌شود، عسل به ماده‌ای ممنوع تبدیل می‌شود. دلیل این ممنوعیت، یک بیماری نادر اما جدی به نام بوتولیسم نوزادان است. در این مقاله به بررسی دقیق دلایل علمی این موضوع، خطرات احتمالی و زمان مناسب برای افزودن عسل به رژیم غذایی کودکان می‌پردازیم.

بوتولیسم نوزادان چیست؟

بوتولیسم نوزادان یک بیماری نادر اما جدی است که توسط سم باکتری کلستریدیوم بوتولینوم (Clostridium botulinum) ایجاد می‌شود. این باکتری می‌تواند در دستگاه گوارش نوزادان زیر یک سال رشد کرده و سم خطرناکی تولید کند که روی سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد.

چرا عسل عامل خطر است؟

عسل می‌تواند حاوی هاگ‌های کلستریدیوم بوتولینوم باشد. هرچند این هاگ‌ها برای بزرگسالان و کودکان بالای یک سال بی‌ضرر هستند، اما دستگاه گوارش نوزادان هنوز به اندازه کافی تکامل نیافته تا این هاگ‌ها را از بین ببرد.

علائم بوتولیسم نوزادان

در صورت مصرف عسل توسط نوزادان، ممکن است علائم زیر ظاهر شود:

۱. ضعف عضلات: نوزاد ممکن است به سختی گریه کند یا سر خود را بالا نگه دارد.

۲. یبوست شدید: یکی از اولین و شایع‌ترین علائم بوتولیسم است.

۳. مشکلات تغذیه: نوزاد ممکن است نتواند به خوبی شیر یا غذا بخورد.

۴. افتادگی پلک‌ها و کاهش واکنش‌ها: به دلیل اثر سم روی سیستم عصبی.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.

چه زمانی می‌توان عسل را به رژیم غذایی کودک اضافه کرد؟

طبق توصیه پزشکان و سازمان‌های بهداشتی مانند سازمان جهانی بهداشت (WHO) و آکادمی پزشکان کودکان آمریکا (AAP)، بهتر است از دادن عسل به کودکان تا حداقل ۲۴ ماهگی خودداری کنید.

بعد از دو سالگی، سیستم گوارشی کودک به اندازه کافی رشد کرده و می‌تواند با هاگ‌های کلستریدیوم بوتولینوم مقابله کند.

آیا فرآوری یا حرارت‌دهی عسل ایمن است؟

نه، حرارت‌دهی عسل نمی‌تواند هاگ‌های کلستریدیوم بوتولینوم را به طور کامل از بین ببرد، زیرا این هاگ‌ها بسیار مقاوم هستند و حتی در دمای بالا زنده می‌مانند. به همین دلیل، حتی عسل‌های پاستوریزه یا عسل‌های طبیعی با کیفیت بالا نیز برای نوزادان زیر یک سال مناسب نیستند.

سایر مواد غذایی که ممکن است هاگ بوتولینوم داشته باشند

هرچند عسل شناخته‌شده‌ترین منبع هاگ کلستریدیوم بوتولینوم است، اما ممکن است این باکتری در برخی از مواد غذایی دیگر مانند:

• غذاهای کنسروی خانگی

• سبزیجات یا میوه‌های خام و آلوده

وجود داشته باشد. بنابراین رعایت بهداشت و نظارت بر مواد غذایی نوزادان ضروری است.

چرا عسل برای بزرگسالان بی‌ضرر است؟

دستگاه گوارش بزرگسالان و کودکان بالای یک سال دارای باکتری‌های مفید و محیط اسیدی است که از رشد هاگ‌ها جلوگیری می‌کند. این باعث می‌شود که مصرف عسل برای این گروه‌های سنی بی‌خطر باشد.

جمع‌بندی

گرچه عسل یک ماده غذایی بسیار ارزشمند و مغذی است، اما برای نوزادان زیر یک سال به دلیل خطر بوتولیسم به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. والدین باید به این مسئله توجه کنند و از افزودن عسل به غذای کودک خود تا زمان مناسب خودداری کنند.

حفظ سلامت نوزادان همیشه در اولویت است؛ پس بهتر است صبر کنید تا کودکتان به سنی برسد که بتواند از فواید شگفت‌انگیز عسل بدون نگرانی بهره‌مند شود.